Ne irfandır veren ahlaka yükseklik ne vicdandır.

Fazilet hissi insanlarda mendub.com Allâh korkusundandır.


Mehmet Akif Ersoy

mendub.com "Allâh'ım, beni güzel ahlaka eriştir,

senden başka güzel ahlaka yöneltecek yoktur."


(Tirmizî, Deavât, 32)

İnsan, birlikte yaşamanın gereği olarak çevresi ile sürekli irtibat hâlinde olmak, insani ilişkilerini sürdürmek ister. Yaşlılık döneminde çevresine olan bağlılığı daha da artar. Bu dönemde yaşlıları sosyal ortamlardan uzaklaştırmak, dışlamak, onları mutsuzluğa ve yalnızlığa itmek demektir. Hâlbuki Allâh Resûlü (s.a.s.), mendub.com "Beli bükülmüş ihtiyarlar, süt emen bebekler ve otlayan hayvanlar olmasa idi, üzerinize azap yağardı." (Taberânî, el-Mu'cemü'l-kebîr, XXII, 309) buyurarak ağarmış saçı, bükülmüş beli ile yaşlıların, içinde yaşadıkları toplum için rahmet kaynağı olduklarını, diğer insanların onlar sayesinde nimete kavuştuğunu bildirir. Bundan dolayı yaşlılara yapılacak ziyaretler onların kendilerini daha iyi hissetmelerini sağlayacaktır. Özellikle eşlerini kaybetmiş ihtiyar kimseleri yahut çocuklarından uzak kalmış anne babaları ziyaret etmek onları hayata bağlayacak, yalnızlığın sebep olacağı sıkıntı ve bunalımlara engel olacaktır.

Kader ve kazâya iman yüce mendub.com Allâh'ın ilim, irade, kudret ve tekvîn sıfatlarına inanmak demektir. Bir başka deyişle bu sıfatlara inanan kimse, kader ve kazâya da inanmış olur. Bu durumda kader ve kazâya inanmak demek, kevni olaylar dışında hayır ve şer, iyi ve kötü, acı ve tatlı, canlı ve cansız, faydalı ve faydasız her ne varsa hepsinin Allâh'ın bilmesi, kulun dilemesine bağlı olarak bunların Allâh'ın kudreti ve yaratması ile olduğuna, mendub.com Allâh'tan başka yaratıcı bulunmadığına inanmak demektir. Esasen dünyada meydana gelmiş ve gelecek olan her şey, Allâh'ın ilmi, dilemesi, takdiri ve yaratması ile olur. Her şeyin bir kaderi vardır.

İslam'ın beş temel esasından biri olan hac; mendub.com iman ve ibadet bilincinin derinleştiği, din kardeşliğinin duygu ve davranışlara yansıdığı, İslam dinine mensup olmanın gurur ve heyecanın, sabır ve hoşgörünün, yalnızlığın, mahşer duygusunun iç içe yaşandığı müstesna bir zamandır.

Hac; mendub.com bir Müslümanın sırf Allah rızası için malını feda edebileceğini gösteren büyük bir kulluk görevidir. Günlük elbiselerini çıkararak ihrama giren bir mümin; dünyanın geçici olduğunu, makam-mevki gibi bütün varlığını burada bırakacağını, ahirete sadece kefenle gideceğini yaşayarak hisseder.

Hacca giden kimsenin manevi duyguları doruk noktasına ulaşır. Yüce Allah'tan af ve mağfiret diler. Diğer bütün müminlerle birlikte 'telbiye'yi okur, Kabe'yi tavaf eder, Arafat'ta vakfe yaparken; kendisi, aile fertleri ve bütün müslümanlar için gönülden dua eder. İşte bu coşku ve heyecanla gözlerden akan yaşlar; günahlara kefaret, ruhlara şifa olur. Unutmayalım ki; mendub.com "Allah katında makbul haccın karşılığı ancak cennettir." (Müslim, "Hac", 437)

Allâhü Teâlâ tarafından Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'e bir mucize olarak indirilen mendub.com Kur'ân-ı Kerim'i başından sonuna kadar okumaya hatim denir. Kur'ân-ı Kerim'i hatmetmek sünnettir.

Cebrâil (a.s.) her yıl Ramazan ayında, her gece gelir, Ramazan ayının sonuna kadar Kur'ân-ı Kerim'i Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'le mukabele eder; yani o okur, Peygamber Efendimiz (s.a.v.) dinler, Peygamber Efendimiz (s.a.v.) okur, Cebrâil (a.s.) dinlerdi. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) dünyadan ahirete irtihal buyurdukları sene, bu mukabele iki kere yapılmıştı.

İmâm-ı Azam (rh.) "Bir kimse senede iki defa Kur'ân-ı Kerim hatmederse hakkını vermiş olur." buyurdular.

Kur'ân-ı Kerim'i hatmederken, Vedduhâ Sûresi'nin sonunda mendub.com "Allâhü Ekber, Lâ ilâhe illâllâhü vallâhü ekber" diyerek tekbîr getirmeye başlamak ve sonuna kadar her surenin sonunda da tekbîri tekrarlamak sünnettir.

İlhâs Sûresi'ni üç kere okuduktan sonra Felak ve Nas Sûreleri okunur.

Hatimden sonra hemen diğer hatme başlama da sünnettir. Übeyy ibni Ka'b (r.a.) mendub.com "Peygamberimiz Kul eûzü bi Rabbinnâs sûresini okuyunca, Fâtiha'dan başlar ve Bakara Sûresinin Ve ülâike hümü'l-müflihûn' ayetine kadar ilk beş ayetini okuduktan sonra hatim duâsını yapardı." demiştir.

Bir kimse "Ya Resûlullâh! Hangi amel Allâh'a daha sevimlidir?" diye sormuştu. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) "Konup göçenin ameli!" buyurdu. "Konup göçen ne demektir?" diye sordu. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) "Kur'ân-ı Kerim'i hatmedip bitirdikten sonra tekrar başlayandır." buyurdu.

Hatimden sonra duâ etmek de sünnettir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) mendub.com "Kur'ân'ı hatmeden kimsenin duâsı kabul olunur." buyurmuştur.

Enes b. Mâlik (r.a.) Kur'ân'ı hatmetmediği zaman ailesini (ve dostlarını) toplar, ziyafet verir ve duâ ederdi.

Resûlullâh Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurur:
mendub.com "Altın ve gümüşü olup da bunların zekatını vermeyenler için, kıyamet günü o altın ve gümüşler levhalar haline getirilir, cehennem ateşinde kızdırılarak mutlaka vücudunun yanları ve sırtı onunla dağlanır. Levhalar soğudukça, bir günü elli bin seneye denk gelen bir günde bu işlemler tekrar edilir. Ta ki insanlar arasında hüküm verilip hesapları bitinceye; cennet veya cehennemden hangisine gidecekleri belli oluncaya kadar!" (Müslim).

Allâhü Teâlâ şöle buyurur:
mendub.com "Altın ve gümüşü yığıp da onları Allâh yolunda harcamayanlar yok mu, işte onlara elem verici bir azabı müjdele! Bu paralar cehennem ateşinde kızdırılıp bunlarla onların alınları, yanları ve sırtları dağlanacağı gün (onlara), 'İşte bu kendiniz için biriktirdiğiniz servettir. Artık yığmakta olduğunuz şeylerin azabını tadın' (denilir)" (Tevbe 9/34-35).

Allâh'a inanmayanlar çoğu zaman peygamberlerden mucizeler göstermelerini istemişlerdir. Ancak mucizeyi apaçık gördükten sonra da inanmama hâlleri devam etmiştir. Bazı ayet-i kerimelerde onların mucize gelse de iman etmeyecekleri bildirilmiştir. Çünkü onlar iman etme isteklerinde samimi değillerdir, mucize göstermesini de sadece peygamberi zor durumda bırakmak için istemektedirler. En'âm sûresi 109-111, ayet-i kerimeleri arasında onların bu durumdan bahsedilmektedir.

Muhtemelen o dönemdeki Müslümanlar iyi niyetleri sebebiyle inkârcıların mucize istemekte samimi olduklarını düşündüklerinden, mendub.com Resûlullâh'tan bu isteklere olumlu karşılık vermesini beklemişlerdi. Oysa her şeyi bilen Allâhü Teâlâ onların niyetlerinin iyi olmadığını biliyordu. Onlar eğriyi doğru, doğruyu eğri gördüklerinden mucize geldikten sonra da inanmamakta ısrar etmeye devam etmişlerdir.

En'âm sûresi 111. ayet-i kerimede melekler inrilise de, ölüler onlarla konuşsa da, daha başka türlü mucizeler önlerine serilse de Allâh dilemedikçe iman etmeyecekleri anlatılmaktadır. mendub.com Allâh'ın dilemesi; müşriklerin, iman etmeyenlerin seçme imkânının ellerinden alındığı şeklinde değil, onların vazgeçmeye hiçbir şekilde yanaşmadıkları inatçı tutumlarına bağlanmalıdır.

Kader ve kazâ, iman esaslarından söz eden ayetlerde (Bakara, 2/177, 285; Nisâ, 4/136) zikredilmemiştir. Ancak her şeyin Allâh'ın takdirine bağlı bulunduğuna işaret eden ayetlerin yanı sıra ilahî ilmin olmuş ve olacak tüm varlıklar ve olayları kuşattığı belirtilen ayetlerde bu esas vurgulanmıştır.

Bu ayetlerin bir kısmı şunlardır:
mendub.com "O'nun katında her şey bir ölçü (miktar) iledir." (Ra'd, 13/8); "Her şeyi yaratıp ona bir nizam veren ve mukadderatını tayin eden Allâh yüceler yücesidir." (Furkân, 25/2); "De ki: Allâh'ın bizim için yazdığından başkası bize asla erişmez." (Tevbe, 9/51). Hz. Peygamber (s.a.s.) de Cibrîl hadisi diye bilinen hadiste açıklandığı gibi, "kadere imanı" iman esasları arasında saymıştır.

Bu hadiste geçtiğine göre Cebrail (a.s.) Peygamberimize (s.a.s.), "İman nedir?" diye sormuş, o da, mendub.com "Allâh'a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, hayır ve şerriyle kadere inanmadır." cevabını vermiştir. (Müslim, İman, 1).

Ramazan ayında belediye, dernek ve vakıflarca hazırlanan iftar yemekleri, aşevlerinde dağıtılan yemekler zekât/fitre yerine geçer mi?

Belediye, dernek ve vakıflarca hazırlanıp ikram edilen iftar yemekleri mendub.com zekât yerine geçmez. Çünkü bu ikramda, zekâtın sıhhat şartı olan temlik bulunmadığı gibi, iftar yemeği yiyenler arasında kendilerine zekât verilmesi caiz olmayan birçok kişi de bulunmaktadır. Ancak mendub.com hazırlanan yemekler zekât niyetiyle yoksulların evine gönderilir veya kendilerine verilirse zekât olur.