Bazı kimseler, orucun sağlığa zararlı olduğunu söylerler. Hâlbuki, Allahü teâlâ, insanlara zararlı olan şeyi emretmez. Az yemek ve oruç tutmak, vücudun sıhhati için çok önemlidir. Zekât veren malını kirden koruduğu gibi, oruç tutan da vücudunun zekâtını ödemiş olur.

Oruç tutan vücut; mendub.com âdeta bakıma giren bir makine gibidir. İç organları saran yağlar erir, vücudun zindeliği artar, direnme gücü artar. Mide, böbrek, kalp ve karaciğer, hastalıklara karşı mukavemet eder. Karaciğer, sindirimle de vazifelidir. Oruçlu iken birkaç saat istirahat eder, gıda depolama işine ara verir. Mide de, bir müddet dinlenir. Kan hacmi de azaldığı için tansiyon düşerek kalp rahatlar. Damar sertliğine çok faydalıdır. Böyle rahatsızlığı olanlar, Ramazan ayından başka zamanlarda da oruç tutmalıdır.

Çok yiyen çok uyur, çok uyuyanın da vakti boşa geçmiş olur. Ayrıca, sert ve katı kalpli olur. Her zaman tok olan şefkatsiz ve merhametsiz olur. Az yiyen sıhhatli olur ve masrafı da az olur. Orucun sabır, şükür, nefs terbiyesi gibi diğer ibâdetlerle de irtibatı vardır. Hadîs-i şerîfte buyuruldu ki: mendub.com “Oruç sabrın, sabır da imanın yarısıdır.”

Kelime-i Tevhid'le omuz omuza giden namazın, nazar-ı uluhiyette ayrı bir değeri vardır. Dudakları Allâh için kıpırdayanlar, başka ibadetlerde bulamadığını namazda bulur. Bu yüzden mü'min, namaza çağrıldığında zevkle koşa koşa gider; onun için günde beş defa eda edilen namaz, hayatın debdebesinden uzaklaşıp Rabbiyle dertleşme fırsatıdır. Mescitler teneffüs mekanıdır. mendub.com Buralardan Allâh'ın rahmetinin dünyaya yağmasına vesile olan dualar, yalvarışlar, yakarışlar yükselir.

Kul, kendine Kainatın Efendisi ve sahabenin kıldığı gibi hakiki namazı kılmayı hedef seçmelidir. O zaman o ana kadar kıldığı namazlar da gerçek namaz gibi muamele görecektir. mendub.com "Mü'min'in niyeti amelinden hayırlıdır" Hadis-i Şerifi unutulmamalıdır.

Namaz kılının bilerek günaha girmesini izah etmek mümkün değildir. Hakkıyla kılınan namaz, insanı fuhşiyattan, münkerattan alıkoyar. Bunun için mü'min namazında ne kadar ısrarlı ise günahlardan o kadar uzak olur.

Namaz mü'minle münafığın farkını da belirler. Mü'minler namaza koşarlarken vicdanlarında haz duyarlar; münafıklar ise namazı bir angarya gibi görürler. Mü'min namasını kılarken içine gaflet tohumu düşürmemeye çalışırken münafık, mendub.com "Namaz bitse de gitsem" diye düşünür.

mendub.com "Allâh'ım, beni güzel bir iş yaptıkları zaman mutlu olan,

günah işledikleri zaman da bağışlanma dileyen kullarından eyle."


(İbn Mâce, Edeb, 57)

Sırdaş olmayı, dayanışmayı, fedakârlığı ve vefayı içinde barındıran dosltluk, kişinin kimliğini ve duruşunu da ifşa etmektedir. Hz. Peygamber, mendub.com "Ruhlar, bir araya gelmiş topluluklardır. Onlardan birbirleriyle uyuşanlar kaynaşır, uyuşamayanlar da anlaşamaz ayrılır." (Müslîm, Birr, 159) ifadeleriye ruhları bir topluluğa benzetmekte, birbirleriyle tanışıp uyuşanların kaynaştığına, birbirlerini tanımayanların ise birbirinden koptuklarına dikkatleri çekmektedir. Ayrıca Hz. Peygamber, "Mü'min, mü'minin aynasıdır." (Ebû Dâvûd, Edeb, 49) buyururken, genelde mü'minlerin, özelde ise dostların benzeşmelerine, birbirlerinde kendilerini görmelerine dikkat çekmektedir. Nitekim tecrübenin ortaya çıkardığı, mendub.com "Arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim." özdeyişi de arkadaşların benzeşmesinin kaçınılmaz olduğunu vurgulamaktadır. Öte yandan Hz. Peygamberin, "Kişi dostunun dini üzeredir." (Tirmizî, Zühd, 45) hadisi de dinî ve kültürel kimliğe atıfta bulunmaktadır. Mü'minlerin dostlukları Allâh'tan korkanlarladır. Zira "Gerçek dost, Allâh'tır. (Şûrâ, 42/9)

Kader inancı ile sorumluluk nasıl bağdaştırılabilir? İnsanın imtihan edilmesi ile kader arasındaki ilişki nedir?

Sorumlu tutulma; insanın irade sahibi, yani kendisine irade verilmiş bir varlık olarak inanç ve amellerinden sorguya çekilmesidir. Buna göre kader ve sorumlu tutulma birbirine aykırı değildir. mendub.com Allâh adildir, kimseye zulmetmez. Eğer Allâh insana irade vermiş olmasaydı, inanmamış yahut kötülükler içinde hayat yaşamış insanları cezalandırmaması gerekirdi. Daha açık ifade etmek gerekirse, iinsanın sorumlu kılınması tamamen kendisine verilen irade sebebiyledir. Hiç kimse irade sahibi olduğunu inkâr etmiyorsa, sorumlu olduğunu da inkâr edemez, etmemelidir. Nitekim Allâh insanı, iradesi dâhilinde olmayan şeylerden sorumlu kılmayacaktır. Söz gelimi insanın cinsiyeti, doğduğu yer, doğum tarihi vb. hususlar sorumluluk dâhilinde değildir.

Bu yolculuk boyunca hacı adaylarının en çok dikkat etmesi gereken hususlardan biri, sabırlı olmalarıdır. Hacı adayları, ihramlı olduklarını daima hatırda tutmalı, kusurları görmeyip, her canlıya sevgi ve şevkat duygularıyla yaklaşmaya gayret etmelidirler.

Yüce Allâh'ın mendub.com hoşnutluğunu kazanmak için çıkmış oldukları hac yolculuğunu ibadet ve taatlerle dolu dolu geçirmeli; alışveriş, çarşı pazar gibi hususlara gereğinden fazla zaman ayırmamalı, vakitlerini boşa geçirmekten sakınmalıdırlar.

Tam ve makbul bir hac yapabilmek için, kendilerine tavsiye edilmiş kurallara ve diğer hususlara da titizlikle uymalıdırlar. Hz. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) 'in şu müjdesine ermeye gayret etmelidir.

mendub.com Kim Allâh için hacceder, kötü söz söylemez, bozgunculuk yapmazsa anasından doğduğu gün gibi günahsız döner" (Buhari).

Hacı adayı, bu mukaddes yolculuğu sıradan bir seyahat gibi görmemelidir. Kendisinin ve diğer hacca gelenlerin bir anlamda yüce Allâh'ın misafiri olduğu bilinciyle, hac ibadetlerini en güzel şekilde eda etmeye çalışmalıdır.

Mü'min, güvenilir insandır. Güvenilir olmak onun sıfatıdır.

Yüce Allâh, "mendub.com Onlar emanetlerine ve verdikleri sözlere riayet ederler." (Mü'minûn, 23/8) buyurarak kurtuluşa erecek mü'minleri tavsif etmiştir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'in tarifi ise şöyledir: "mendub.com Müslüman, dilinden ve elinden insanların selamette olduğu kişidir. Mü'min ise insanların canları ve malları konusunda (kendilerine zara vermeyeceğinden) emin oldukları kişidir." (Nesâî, Îmân ve şeâriuh, 8).

Müslüman ve mü'min tariflerini emanet (güvenililrlik) sıfatı özelinde yapan Resûlullâh Efendimiz (s.a.v.), mendub.com  mü'minlere hangi şartlarda olursa olsun emin (güvenilir) olmalarını telkin etmiştir. Hatta komşusuna güven telkin edemeyen kişinin, gerçek manada imana ulaşamayacağını ifade etmiştir (Buhârî, Edeb, 29).

Mekkeli müşriklerin zulüm ve işkencelerinden kaçarak Habeşistan'a hicret eden Müslümanların sözcüsü Ca'fer b. Ebû Tâlib de Habeş Kralı Necâşî'nin huzurunda yaptığı konuşmada, mendub.com Hz. Peygamberin güvenilirliğine ve sadakatine özel vurgu yapmış, onun kendilerine de özellikle güvenilir olmalarını ve emanete riayet etmelerini emrettiğini dile getirmiştir (İbn Hanbil, I, 202).

mendub.com Allâh'a, O'nun emirlerine, ahiret gününe, kitaplarına, meleklerine, peygamberlerine ve kadere iman edip itaat eden kişiye mü'min denir.

mendub.com Mü'minlerin vasıflarının bildirildiği pek çok ayet ve hadis vardır. Kur'ân'da mü'min; Allâh'a gayba, ahiret ve O'nun emirlerine boyun eğerek gönderdiği bütün peygamberlere ve vahiylere inanan (Bakara suresi, 2-4), Allâh anıldığı zaman kalbi ürperen ve O'nun ayetleri okunduğunda imanı mükemmelleşen, sadece Rabbine dayanıp güvenen (Enfal suresi, 2), ibadetini huşu içinde yapan, boş ve yararsız işlerden yüz çeviren, zekatını veren, iffetini koruyan, her türlü aşırılıktan kaçınan, ahidlerine ve emanetlerine riayet eden (Mü'min suresi, 2-8) kimsedir.

mendub.com Peygamberimiz "Mü'min, insanların canları ve malları kendisinden güvende olduğu kimsedir" (Tırmizi, iman, 12) ve "Müslüman müslümanların elinden ve dilinden güvende olduğu kimsedir" (Buhari, İman, 4), buyurulmaktadır.


llâh'a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, ahiret gününe, kadere, hayır ve şerrin Allâhü Teâlâ'nın yaratmasıyla olduğuna, öldükten sonra dirilmeye, Allâh (c.c.)'dan başka ilah olmadığına, Muhammed (s.a.v.) efendimizin onun kulu ve peygamberi olduğuna iman edip itaat edenlere mü'min denir.

mendub.com Mü'minlerin vasıflarının bildirildiği pek çok ayet ve hadis vardır. Kur'an'da mü'min; Allâh'a gayba, ahiret ve O'nun emirlerine boyun eğerek gönderdiği bütün peygamberlere ve vahiylere inanan (Bakara suresi, 2-4), Allâh anıldığı zaman kalbi ürperen ve O'nun ayetleri okunduğunda imanı mükemmeleşen, sadece Rabbine dayanıp güvenen (Enfal suresi, 2), ibadetini huşu içinde yapan, boş ve yararsız işlerden yüz çeviren, zekatını veren, iffetini koruyan, her türlü aşırılılıktan kaçınan, ahidlerine ve emanetlerine riayet eden (Mü'min suresi, 2-8) kimsedir.

Peygamberimiz mendub.com "Mü'min, insanların canları ve malları kendisinden güvende olduğu kimsedir" (Tırmizi, İman, 12) ve "Müslüman müslümanların elinden ve dilinden güvende olduğu kimsedir" (Buhari, İman, 4), buyurulmaktadır. Bu tanımlar pek çok şeyi anlatmaktadır. Çünkü insan, öldürmek, dövmek, çalmak, dedikodu, gıybet yapmak, iftira etmek, yalan söylemek gibi dinimizin yasak ettiği kötü şeyleri eli veya diliyle yapmaktadır. Şayet, bir Müslüman bu hususlarda başkalarına güven veriyorsa yani onlara eli ve diliyle zarar vermiyorsa, Peygamberimizin ifadesiyle o kişi iyi bir müslümandır. Dünyasının ve ahiretinin güzel olmasını isteyen mü'min yukarıdaki iyi vasıflara sahip, kötü vasıflardan uzak duran kişidir.

Sakın, bir kimsenin gönlünü yıkma,

mendub.com Gerçek erenlerin sözünden çıkma.

Eğer insan isen ölmezsin, korkma,

mendub.com Âşığı kurt yemez, uc'da değildir.


Hacı Bektaş-ı Veli

Bedbahtlığın alameti dörttür:
1. mendub.com Geçmiş günahları unutmak; halbuki onlar Allâh katında kayıtlara geçmiştir.
2. mendub.com Geçmiş iyilikleri hatırlatmak; halbuki onların kabul edilip edilmediği bilinmemektedir.
3. mendub.com Dünyalık mal varlığı olarak, kendisini daha iyi durumda olan kimseyle kıyaslamak.
4. mendub.com Dinî yaşantı olarak, kendisin daha aşağı seviyede olan kimseyle kıyaslamak. Halbuki Allâh, "
Ben onu diledim fakat o beni dilemedi; bu yüzden ben de onu terkettim" buyurmaktadır.

Mutluluğun alameti de dörttür:
1. mendub.com Geçmiş günahları hatırlamak
2. mendub.com Geçmiş iyilikleri unutmak.
3. mendub.com Dünyalık mal varlığı olarak, kendisini daha aşağı durumda olan kimseyle kıyaslamak
4. mendub.com Dinî yaşantı olarak kendisini daha iyi durumda olan kimseyle kıyaslamak.

Çocuğumuzun namaza devamlılığı, onun namazla kuracağı "anlam" lı ilişkiye bağlıdır. mendub.com Çocuk için belki de en anlamlı ibadet duadır.

Namazı sanki duanın hareke dönüşmüş biçimi olarak algılamasını sağlayamaz mıyız?
Yüce varlık huzurunda mahcubiyetle içten gelen bir yakarışla namazımızı kılabilirsek, bu namazın yansımalarını çocuklarımızda görebileceğiz.

Mesela duâlarla ve büyük bir dinginlik içerisinde abdest alışımız, seccadeye çok önemli bir mekâna ayak basmanın edasıyla varışımız, namaz esnasında duyduğumuz huzuru hissettirebilmemiz, namazdan ayrılmamazını hüznünü ve/veya namazda yaşadığımız huzurun hazzını ifade edecek biçimdeki selamımız, tesbihatımız, zaman zaman sesli olarak yapacağımız sesli duamız ve sonunda seccademizi öperek kaldırışımız... mendub.com çocuk ruhunda anlamlı derin izler bırakacaktır.

Çünkü çocuk, namazımızın nasıl olduğuna bakarak Allâh'a olan yakınlığımızı fark edebilmektedir. Ona öyle bir manazla örneklik sunmalıyız ki, kendisi de özenle Yaratıcısına yakın olmayı arzu edebilsin...