Peygamber Efendimiz (s.a.v.) buyurdular ki:
mendub.com "Allâh'ın dostları ancak cömertlik ve güzel ahlak üzere yaratılmışlardır." Allâh'ın dostu, Allâh'ın farzlarına, vesair emanetlerine riayet eden ve nehyettiklerinden, "yapma!" buyurduklarından kaçınandır.

Resûlullâh Efendimiz (s.a.v.) bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyurmuştur: "Cömert, Allâh'a (onun rahmetine) yakındır, insanlara yakındır, cennete yakındır, cehennemden uzaktır. Cimri, Allâh'tan (onun rahmetinden) uzaktır, insanlardan uzaktır, cennetten uzaktır, cehenneme yakındır. Cömert cahil, Allâhü Teâlâ'ya, cimri abidden daha sevimlidir."

Ebu Hüreyre (r.a.)'ın rivayet ettiği hadis-i şerifte Resûlullâh Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: mendub.com "Dikkat edin, her cömert cennettedir. Bu Allâh'a vacibtir. Ben ona kefilim. Dikkat edin, her cimri cehennemdedir ve bu Allâh'a vacibtir. Ben buna kefilim." 'Ya Resûlullâh, cömert ve cimri kimdir?' dediler. Buyurdu ki: "Cömert kendi malında Allâhü Teâlâ'nın haklarıyla (zekat, kurban vs.) cömertlik eden kimsedir. Cimri ise Allâhü Teâlâ'nın haklarını men eden (vermeyen) ve Rabbine karşı cimrilik eden kimsedir. Cömert; haram yolla kazandığını, israf ederek harcayan kimse değildir."

Bir hadis-i şerifte şöyle buyuruldu: mendub.com "Cömertlerin hatasını bağışlayınız. Çünkü o her kaydığında Allâhü Teâlâ elinden tutar."

Hz. Hasan bin Ali (r.a.)'a bir adam gelerek ondan bir şey istemişti. O elli bin dirhem ve beş yüz dinar verdi. 'Taşıması için bir hamal çağır. Onun ücreti bana aittir, dedi.' Hz. Hasan'a bir kadın geldi ve küçük bir kap ile bal istedi. O da ona bir tulum bal verilmesini emretti. Ve 'O ihtiyacı kadarını istedi, biz himmetimiz miktarınca veririz.' buyurdu.

Hz. Ali (r.a.) bir gün ağladı. Neden ağladğı sorulunca: 'Yedi gündür bana müsafir gelmiyor. Allâhü Teâlâ'nın beni zelil ve hakir kılmış olmasından korkuyorum.' buyurdu.

Hz. Enes (r.a.) şöyle demiştir: Evin zekatı, onun bir odasını müsafir için ayırmaktır.

Düzenli olarak cemaatle beş vakit mendub.com namaz kılınan mescitlere o vaktin farz namazını kılmak üzere giren kimseler, cemaatle veya yalnız başına namaz kılacak olmaları halinde tekrar ezan ve kamet getirmelerine gerek yoktur. Düzenli olarak beş vakit namazın kılınmadığı mescitlerde ise ezan okunarak ve kamet getirerek namaz kılmak daha faziletli olup (Alauddin Âbidîn, el-Hediyyetu’l-Alâiyye, 62) sadece kametle de yetinilebilir.

Her insan sohbete ve arkadaşlığa uygun değildir. Resûlullâh Efendimiz (s.a.v.) mendub.com "Kişi, arkadaşının dini (ahlakı) üzeredir. Her biriniz kiminle arkadaşlık ettiğine baksın." buyurmuşlardır.

Arkadaşta bulunması gereken bazı vasıflar şunlardır;
Akıllı olma, güzel ahlak sahibi olmak. Fasık olmamak, bid'at ehli olmamak, dünya malına karşı haris olmamak gibi.

Akıllı olmak en büyük sermayedir. Hz. Ali (r.a.) şöyle buyurmuştur: "Cahille arkadaşlık etme, kendini ondan koru. Nice cahiller vardır ki arkadaşlık ettiği halim insanları helak etmiştir. kişi arkadaşlık ettiği insanla kıyas edilir. ahmak, arkadaşına faydalı olmağa çalışırken zarar verir. Bazı hikmet ehli; akıllı düşmanımdan eminim, fakat ahmak dosttan korkarım, demişler.

Ahmakla münasebeti kesmek, Allâh'a yaklaşmaktır.

Fasıkla arkadaşlığın faydası yoktur. Zira Allâh'tan korkan kimse günahlarda ısrar etmez. Allâhü Teâlâ'dan korkmayan kinsenin şerrinden emin olunmaz. Allâhü Teâlâ mendub.com "... Okimseye uyma ki, kalbini bizim zikrimizden gafil kılmışızdır ve hevasına tabi olmuştur..." (Kehf Suresi, ayet 28) buyurmuştur.

Abdullah bin mesud'un (r.a.) en büyük talebesi Alkame (r.a.) vefatı yaklaştığı zaman oğluna şöyle vasiyet etmiştir:
'Yavrucuğum, bir kişi ile sohbet edip arkadaşlık yapacaksan, hizmet ettiğinde seni muhafaza edecek, onunla sohbet ettiğinde seni süsleyecek, onunla beraber oturduğun zaman senin ihtiyacını karşılayacak, elini hayırla uzattığın zaman sana elini hayırla uzatacak, senden iyilik gördüğü zaman onu sayacak, bir kötülük gördüğü zaman ise onu gizleyecek, istediğinde verecek, sen sükut ettiğinde seninle konuşacak, başına bir iş geldiği zaman sana yardım edecek, bir söz söylediğinde seni tasdik edecek, bir iş havale ettiğinde o işi yerine getirecek, münazaa esnasında seni tercih edecek kişi ile arkadaşlık et."

Lokman Hekim oğluna nasihatında şöyle demiştir:
"Oğulcuğum! Alimlerle otur, dizini onların dizine yaklaştır. Zira ölü bir arazi, yağmur damlaları ile hayat bulduğu gibi kalpler de hikmetle bulur."

Cemaatle namaz kılınabilmesi için cemaatin imama uyması gerekir. Bunun için imam ile cemaatin aynı mekânda bulunmaları şarttır.

Bu sebeple imamın mendub.com namaz kıldırdığı mekân dışında bulunan bir kimse imama uymaya niyet ederek namazını kılsa bu namaz geçerli olmaz. İmam ile cemaat arasından geçen bir nehir veya genişçe bir yol da cemaatin imama uymasına engel sayılmıştır (İbn Nüceym, el-Bahru’r-râik, I, 384; II, 127; Fetâvây-ı Hindiyye, I, 87). Buna göre televizyon ve radyo gibi iletişim cihazları aracılığı ile başka bir mekândaki imama uymaya niyet etmekle mekân birliği gerçekleşmiş olmayacağından bu şekilde kılınan namaz geçerli değildir.

Acele etmek, bir şeyin vakti gelmeden önce olmasını istemektir. Allâhü Teâlâ, mendub.com "... Size yakında ayetlerimi göstereceğim, artık acele istemeyin." buyurmaktadır. (Enbiya Suresi, ayet 37)

İnsan, tabiat olarak sabır ve sebatı az ve birçok şeylerin bir an evvel meydana gelmesini arzu eden bir yaratılışta bulunduğundan sanki aceleden yaratılmıştır. Bir ayet-i kerimede; "... Ve insan pek aceleci olmuştur." (İsra Suresi, ayet 11,) buyurulmuştur. Acelecilik, Şeytanın ahlakından birisidir. İnsan tabiatıyla acelecidir. Ancak Allâhü Teâlâ insan için aklı yaratmış ve onu sebat etmeğe (acele etmemeğe) ve teenniye irşad etmiştir. Kim aklını bu iki şerefli hasleti elde etmek için kullanırsa Şeytan'ın tabiatından ayrılmış olur.

Resûlullâh Efendimiz (s.a.v.) bir hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur: mendub.com "Teenni (temkinli davranmak) Allâh'dan acele ise Şeytandandır." Diğer bir hadis-i şerifte şöyle buyuruldu: "Güzel bir hey'et (sekinet ve vakar), teenni ve iktisad (itidal), peygamberliğin yirmi dört cüzünden biridir."

Acele etmenin afetlerinden bir kısmı şunlardır: Zaşıflık ve hayır işlemekten kesilmektir. Yani insan bir şeyin olmasını ister ve onun meydana gelmesi için acele eder de o olmazsa zayıflar, ümitsizliğe veya meeşakkate düşerek kendisini yorar ve umduğuna kavuşamaz.

Veya bir ihtiyacının olması için Allâh'a dua eder, onun hemen kabul olunmasını ister. Eğer istediği şey hemen meydana gelmezse dua etmeyi terk eder ve arzusuna ulaşmaktan da mahrum olur.

Hadis-i şerifte şöyle buyurulmuştur: mendub.com "Kul, günah ile ve akrabalarıyla münasebetini keserek dua etmedikçe ve duasının kabulünü acelece istemedikçe duasına icabet olunur." Ashab-ı Kiram; 'Acele istemek nedir Ya Resûlullâh?' diye sordular. Resûlullâh Efendimiz (s.a.v.): "O kimse şöyle söyler: Dua ettim, dua ettim, kabul olunmadı der, hasret çeker (ek üzülür) ve duayı terk eder." Öyle ise duada acele etmemek, duadan usanmamak icab eder. Çünkü dua ibadettir ve Allâhü Teâlâ duaya devam edenleri sever.

Acele etmek, takva ve verayı yok eder, ibadetlerin noksan veya batıl olmasına sebep olur. Zira acele etmek, vaciblerin, sünnetlerin ve adabın terk edilmesine sebep olabilir.

Kur’ân ve Sünnette zifaf (gerdek) gecesinde kılınması emir ya da tavsiye edilen özel bir namaz yoktur. Her hangi bir zorunluluk bulunmamakla birlikte zifaf gecesinde kişinin şükür ve dua maksadıyla iki ya da dört rekât mendub.com nafile namaz kılması örfte yaygınlık kazanmıştır. Bunun bir sakıncası da yoktur.

Ayet-i kerimede "Af yolunu tut, iyiliği emret ve cahillerden yüz çevir." (A'raf buresi, ayet 199) buyuruldu. bu ayet-i kerime nazil olduğu zaman Peygamber Efendimiz (s.a.v.) Cebrail (a.s.)'dan tefsirini sordu. Cebrail (a.s.) 'Bunu bilene sorayım' diyerek gitti ve gelip dedi ki: Allâhü Tebâreke ve Teâlâ sana emrediyor ki: mendub.com "Seninle irtibatı kesen kimseyi sıla-yı rahim yaparsın (ziyaret edersin), seni mahrum bırakan kimseye sen verirsin, sana zulmeden kimseyi sen afeedersin." Ve ona 'Sen, başına gelen şeylere karşı sabret.' dedi.

Allâhü Teâlâ'nın Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'e bu hitabı ümmeti için de bir nasihattir. Yine başka bir ayet-i kerimede mendub.com "... sizin affetmeniz takvaya daha yakındır..." (Bakara Suresi, ayet 237) buyurlumştur.

Uhud harbinde Resûlullâh Efendimiz (s.a.v.)'in dişi kırılıp mübarek yüzünün yaralanması ashab-ı kirama çok ağır gelmişti. 'Onlara beddua etseniz' dediler. Peygamber Efendimiz (s.a.v.); "Ben lanet edici olarak gönderilmedim. Ancak davetçi ve rahmet olarak gönderildim. Allâh'ım, kavmime hidayet et; zira onlar bilmiyorlar." buyurdular.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) diğer bazı hadis-i şeriflerinde şöyle buyurmuşlardır: mendub.com "Kıyamet gününde bir melek; 'Mükafatları Allâh'ın üzerine olanlar nerede?' diye nida eder. Ve hiç kimse kalkmaz. Ancak affedenler kalkar."

"Hiçbir sadaka, malı noksanlaştırmaz. Affetmesi sebebiyle Allâh bir kulunun ancak izzetini ziyadeleştirir. kim Allâh rızası için mütevazı (alçak gönüllü) olursa muhakkak Allâh onu yüceltir.

İlk oturuş, namazın vaciplerindendir. mendub.com Vacibin unutulması durumunda son oturuşta sehiv secdesi yapılması gerekir. (İbn Nüceym, el-Bahru'r-râik, I, 314). Hz. Peygamber (s.a.s) genel anlamda unutmaktan dolayı herhangi bir uhrevi sorumluluk oluşmayacağını ifade etmiştir (İbn Mâce, "Talâk", 16). İlk oturuşun kasten terk edilmesi ise tahrimen mekruh kabul edilmiştir (İbn Nüceym, el-Bahru'r-râik, I, 314).

Evlilik, taşınması ağır ve haklarının yerine getirilmesi zor olan sünnetlerden biridir.

mendub.com Helal ve haram, dolayısı ile kazancın çok karışık olduğu bu zamanlarda aile reisi, helal rızık kazanmaya dikkat etmezse daha çok kazanıp kendisinin ve ailesinin haram yemesine sebep olabilir. Böylece hem kendisinin ve hem de ailesinin helakına sebep olur.

Kişi, ailesinin hakkını yerine getirmekle ahlakına dikkat etmeli, onlardan gelecek sıkıntılara karşı sabretmelidir. Çünkü erkek; ailesinin, çoluk çocuğunun çobanı gibi olup onların yaptıklarından mes'uldür. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) mendub.com "Kişiye, geçindirmekle mes'ul olduğu ailesini (ihmal ile) zayi etmesi ona günah olarak yeter." Keza "Ailesinden kaçan kimse, (efendisinden) kaçan köle gibidir. Dönünceye kadar onun ne namazı, ne de orucu kabul olunur." buyurmuştur.

Kişinin ailesinin ve çocuklarının ihtiyaçları ve istekleri kendisini Allâh'ı zikirden meşgul edip sırf dünyayı kazanmaya, çok mal biriktirmek suretiyle çocukları için güzel bir hayat hazırlamaya dalması gece gündüz onun kalbini kaplarsa, ahireti düşünmeye ve onun için hazırlık yapmaya mani olur.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) mendub.com "İnsanlar üzerine öyle bir zaman gelecek ki, adamın mahvı, yok olması hanımının, ana babasının ve çocuğunun elinden olacak. Onu fakirlikle ayıplayacaklar ve gücünün yetmeyeceği şeyler isteyecekler. Böyle olunca da kişi, dinini yok eden yollara girip helak olacaktır." buyurdular.

Vücuda iğneler batırılıp, açılan deliklere boyalı maddeler konularak yapılan dövme, eski çağlardan beri yapılan bir cahiliye âdeti olup, sağlık açısından zararlı olduğu gibi, dinen de yasaklanmıştır. Nitekim Hz. Peygamber (s.a.s.), dövmeyi yapan ve yaptırana mendub.com Allah’ın rahmet etmeyeceğini belirtmiştir (Tirmizî, Edeb, 33). Cilt üzerinde bir tabaka oluşturmayan dövmeler abdest ve gusle engel değildir. Tabaka oluşturan ve çıkarılması mümkün olmayan dövmeler ise deri hükmünü almış olur. Dolayısıyla bu durumda kılınan namaz geçerlidir. Fakat çıkarılması mümkün olan deri üstü dövmeleri çıkarmadan namaz kılmak uygun değildir.