Kadının abdest alırken avret yerlerini namahrem kimseler tarafından görülecekse, kendisi hükmen suyu kullanmaktan aciz kabul edilir ve teyemmüm ederek namazını kılar (İbn-i Âbidîn, Reddü'l-Muhtâr, I, 104). Ancak abdest alabilecek uygun bir ortam bulamayan kaın, namaz vaktinin sonlarına kadar bekler. Eğer vaktin çıkacağından korkarsa teyemmüm ederek, namazını kılar. Bununla birlikte ihtiyaten o namazı iade eder (Tahtavî, Haşiyetü't-Tahtavî alâ Merakı'l-Felah, Dâru'l-kütübi'l-ilmiyye, 1997, s. 106).

Abdullah b. Mübarek bir defasında bir Macusi ile teke tek vuruşuyordu. Allâh'a (c.c) inanmayan bu adamın dua zamanı geldi; dinine göre duasını yapmak için Abdullah b. Mübarek'ten biraz mühlet istedi; o da müsade etti. Kafir güneşe doğru secde edince, Abdullah b. Mübarek üzerine saldırıp kılıçla boynunu vurmak istedi. Biraz hareket edince, sema boşluğundan birinin kendisine;

mendub.com "Verdiğiniz sözde duru; şüphesiz herkes verdiği sözden sorumludur" (İsra 17/34) ayetiyle seslendiğini işitti; derhal geri çekildi. Kafir işini bitirince, Abdullah b. Mübarek'e, "Niyetlendiğin işten niçin kendini çektin?" diye sordu. Abdullah b. Mübarek iişittiği sözü söyledi. Bunu dinleyen kafir,

mendub.com "Senin rabb'in ne güzel bir Rab; bir düşmanı için dostunu uyarıyor!" dedi ve İslam'a girdi; güzel de bir müslüman oldu.

Hanımlar âdet günlerinde veya nifâs (loğusalık) hallerinde iken duâ edebilirler; zikir ve duâ anlamı taşıyan âyet-i kerîmeleri okuyabilirler. Bunun yanıda, mendub.com kelime-i şehâdet, kelime-i tevhid, istiğfar, salâvat-ı şerife getirebilirler. Aynı şekilde tefsir, hadis ve fıkıh gibi dinî eserleri okuyup mütalaa edebilirler (Merğînânî, el-Hidâye, I, 31; İbn Nüceym, Bahru'râik, I, 49; Şirbînî, Muğnî'l-Muhtâc, Beyrut, 1418/1997, I, 120-121, 172).

mendub.com "Allâh'ım!

Günahlarımın küçüğünü büyüğünü, öncesini sonunu,

açığını ve gizlisini, hepsini bağışla."


(Müslim, Salât, 216)

Dini bir terim olarak fidye, mendub.com esaretten kurtulmak için ödenen bedeli veya bazı ibadetlerin eda edilememesi ya da esası sırasında birtakım kusurların işlenmesi halinde bunu telafi etmek için ödene dini-mali sorumluluğu ifade eder.

Esaretten kurtulmak için ödenen fidyeye kurtuluş fidyesi denilir. Nitekim Peygamberimiz, Bedir savaşı sonrası esir alınanlar hakkında ya fidye karşılığı serbest bırakılması ya da maddi imkanı olmayanların on müslümana okuma-yazma öğretmesi karşılığında serbest bırakılacağını ilan etmiştir.

İbadetlerle ilgili fidye ise, oruç ve hacda söz konusu olmaktadır. İhtiyarlık ve şifa ümidi olmayan bir hastalık sebebiyle oruç tutamayan kimse, daha sonra kaza etmesi mümkün olmadığından her gününe karşılık bir fidye öder. Kur'ân'da; mendub.com "Oruç tumaya güç yetiremeyenler, bir fakir doyumu kadar fidye öder." (Bakara, 2/184) buyurulmaktadır. Fidye tıpkı fıtır sadakasında olduğu gibi bir fakiri bir gün doyurmak veya bedelini vermektir. Kişi fidyesini Ramazan ayı içinde veya daha sonra topluca bir fakire verebileceği gibi ayrı ayrı fakirlere de verebilir.

Hac ve umre ibadeti için ihrama giren kişilere bazı hususlar yasaklanmıştır. Bu fiillerden birini işleyen kimsenin de fidye vermesi gerekir (Bakara, 2/196).

Bir söz, sözünü bilen kişinin yüzünü ak eder.


mendub.com Sabredende kalmaz öfkeden eser,

Kötü huydan kurtulur sabreden er.


Yunus Emre

mendub.com Sehiv secdeleri herhangi bir namazın vaciplerinden birini yanılarak terk veya tehirden dolayı o namazın sonunda yapılması icap eden iki secde ile "Ettehiyatü'den ve "Allahümme salli... ve barik" ile duadan ibarettir. Şöyle ki, son ka'de (oturuş)'da yalnız "Ettehiyyatü" okuduktan sonra iki tarafa selam verilir, daha sonra "Allahü ekber" denilerek secdeye varılıp üç kere "Sübhane rabbiye'l-ala" okunur, daha sonra "Allahü ekber" denilerek kalkılır, bir tesbih miktarı oturduktan sonra tekrar "Allahü ekber" diyerek ikinci secdeye varılır, yine üç defa "Sübhane rabbiyal'ala" okuduktan sonra "Allahü ekber" denilerek kalkılır, oturularak "Ettehiyyatü" ve "Allahümme salli... barik" ile Rabbena atina duası okunup evvela sağ tarafa sonra da sol tarafa selam verilir.

Yanlız sağ tarafa selam verdikten sonra sehiv secdelerinin yapılması daha faziletlidir, ihtiyata uygundur. Nitekim cemaatle kılınan namazlarda cemaatin yanlışlıkla dağılmasına meydan vermemek için, yalnız sağ tarafa selamdan sonra sehiv secdesinin yapılması gerekli görülmüştür. (B.İs.İl.s, 224)

Bedeni değişiklik ile başlayan büluğ çağı, ictimaı değişikliğin ve dini vazife ve mükellefiyetlerin de başladığı zamandır. İslam hukukuna göre, büluğ ile kişi kendine, başkalarına ve Allâhü Teâlâ'ya karşı mes'ul hale gelir. Ve bazı vazifeler yerine getirmekle mükellef olur. Bu bakımdan, geçmişte belli bir yaş sınırıyla bazı haklar ve vazifeler verilmekte ve bunlar kişiye değişmekte idi. Evlilik, bir ergin kişinin hayatındaki en önemli vakıa olarak değerlendirilmektedir. İslam hukuku, evliliği, sıhhatli bir nesil yetiştirilmesinin ve dolayısıyla bir cemiyete sahip olabilmenin tek yolu olarak görür.

Müslüman aile hayatının temelinde Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'in, mendub.com "Erkeğin cenneti evidir" sözü yatmaktadır. Kumar, içki, fuhuş ve her tarla ahlaksızlığın yasak olduğu Osmanlı cemiyetinde ev ve aile esastı. Hatta pek çok mesire (gezinti) yerleri aileler için teşekkül ettirilmişti.

Akrabalık bağları karşılıklı mes'uliyet ve mükellefiyetler gerektirir. Ecdadımız akrabalarına günlük ictimaı hayatta, misafirlikte, düğün ve cenaze gibi hallerde, zor durumlarda her türlü yardımı yaparlar, hiçbir fedakarlıktan geri durmazlar. Gerek aile ve gerekse cemiyet hayatında, küçükler sevgiyi cennete giden bir yol, rıza-i ilahiye kavuşturacak bir vesile olarak kabul ederler...

mendub.com Gusül abdesti alırken, ağza ve buruna su vermek farzdır. Ağza su verirken suyu boğaza kadar ulaştırıp ağzı çalkalamak ve buruna su verirken de genize kadar da suyu çekmek ise sünnettir. Bu hüküm oruçlu olmayan kimseler içindir. Oruçlu olanların boğaza veya genize su kaçma ihtimali olduğu için böyle yapmaları uygun olmaz. Onlar gusülde ağza ve burna su verirken abdestte yaptıkları gibi yaparlar (İbn Âbidîn, Reddü'l-Muhtâr, Riyad, 1423/2003, I, 237, 291).

mendub.com "Allâh'ım!

Seni zikretmek, sana şükretmek

ve sana güzelce ibadet etmek için bana yardım et."


(Ebû Dâvûd, Tefrîu Ebvâbi'l-Vitr, 26)