Müslüman, mendub.com öncelikle gelirini içkiye, kumara, gayrimeşru ilişkilere harcamamalıdır. Lüks ve gösteriş tüketiminden kaçınmalı, ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde, fakat bulunduğu cemiyetteki hayat seviyesine göre yaşamalı, fakiri imrendirecek, onun hasedini tahrik edecek şekilde gösteriş tüketimine gitmemelidir. Tüketimin meşru olduğu sahalarda tüketim miktarını ihtiyaca göre sınırlamalı, nimeti tek tanesine kadar korumaya gayret etmeli, israfın yasak olduğunu harcamalarında devamlı göz önünde bulundurmalıdır.

Zaruret olmadıkça borç altına da girmemeli, tüketimini gelirine göre ayarlamalıdır. Geliri ihtiyacını aşınca da harcamalarında mendub.com Allâh'ın koyduğu kuralları ihlal etmemelidir. Şunu da özlellikle belirtmeliyiz ki, bir Müslümanın parasını harcarken sadece israf etmemesi yeterli değildir. Çevresindeki fakir ve yoksulları da görüp gözetmesi, imkânları ölçüsünde onlara da yardım elini uzatması dinî bir vecibedir.

mendub.com "Ey Allâh'ım!

Senin rahmetini umuyorum, beni göz açıp kapayıncaya kadar (da olsa) nefsimle başbaşa bırakma.

Hâlimi tümüyle düzelt, senden başka ilah yoktur."


(Ebû Dâvûd, Edeb, 110)

Tefekkür kalbi ibadetlerdendir. Tefekkür Allâh'a yakınlığın ilk basamağıdır.

Büyükler tefekkürü, "Kalbin, maksada vasıl olmak için eşyanın manalarını anlamaya yönelmesi" şeklinde tarif etmiştir. Tefekkür Allâh'ın yarattıkları hakkında düşünmek, onlardan ibret ve öğüt almak demektir.

Allâh (c.c) Kur'ân-ı Kerim'de akıl sahibi kişileri şöyle anlatmıştır:
mendub.com "O gerçek akıl sahipleri, ayakta (yürüken), otururken ve yanları üzere yatarken (bütün hal ve zamanlarında) Allâh'ı zikrederler. Göklerin ve yerin yaratılışını tefekkür ederler" (Al-i İmran 3/161).

Düşünmek, yani tefekkür her zaman yapageldiğimiz, olağan bir iş gibi görülebilir, ancak yüce Allâh bu işi başlı başına bir ibaet addetmiş ve Resûlullâh'ın diliyle,
mendub.com "Allâh'ın (c.c) yüceliği, cenneti ve cehennemi hakkında bir saat tefekkür, geceyi ihya etmekten daha hayırlıdır" (Kenzü'l-Ummal);

mendub.com "Bir saat tefekkür bir senelik (nafile) ibadetten hayırlıdır" buyurmuştur. Bir diğer ivayette, "Altmış senelik (nafile) ibadetten hayırlıdır" (Keşfü'l-Hafa) denilmektedir. 


Tefekkür, insana mahsus bir özelliktir. İnsan, tefekkür sayesinde diğer varlıklardan ayrılır ve üstünlükler elde eder.

Hz. Muhammed (s.a.s)'i en çok etki eden ayetlerden biri, tefekkürle ilgilidir. Hz. Âîşe ziyaret eden sahabeden biri, "Hz. Muhammed (s.a.s)'de gördüğünüz etkileyici bir şeyi bize anlatır mısınız?" deyince, Hz. Âîşe (r.a) şöyle demiştir:

"Resulullah (s.a.s) bir gece kalktı, abdest alıp namaz kıldı. Namazda çok ağladı. Gözlerinden akan yaşlar sakallarını ve secde esnasında yerleri ıslattı. Sabah ezanı için gelen Hz. Bilâl (r.a):

"Ya Resulullah (s.a.s)! Geçmiş ve gelecek bütün günahlarınız affedildiği halde, sizi ağlatan nedir?" deyince, o: "Bu gece Yüce Allah bir ayet indirdi. Beni bu ayet ağlatmaktadır" dedi ve mendub.com "Göklerin ve yerin yaratılışında, gecenin ve gündüzün gidip gelişinde elbette aklıselim sahipleri için ibret verici deliller vardır” (Âl-i İmrân, 3/190) ayetini okudu. Ondan sonra Resûlullah (s.a.s): mendub.com "Bu ayeti okuyup da üzerinde tefekkürde bulunmayan, düşünmeyen kişilere yazıklar olsun" buyurdu. (İbn Hibban, II, 386)

Huzur ve afiyet bir köşede oturmak değildir.

mendub.com Afiyet nefsinden kurtulmaktır.

Kurtul da, ondan sonra dilersen bir köşede otur;

dilersen halk içine karış!


Molla Camî

Abdeste ve gusle başlarken niyet etmek ve mendub.com besmele çekmek sünnettir (Merğînanî, Hidaye, I, 12). Bu bakımdan niyet etmeden ve besmele çekmeden alınan abdest ve gusül geçerlidir. Şu var ki, abdest ve gusülden önce besmele ve niyetin unutulması sünnet sevabından mahrum olunmasına neden olur.

Şâfiî mezhebine göre ise abdest ve gusülde niyet farz, gusle başlarken besmele çekmek ise sünnettir (Şirbînî, Muğnî'l-muhtâc, Dâru'l-Marife, Beyrut, 1418/1997, I, 85-86; Yusuf el-Erdebilî, el-Envâr, I, 31-39).

Şeytan ilâhî divandan kovulduktan sonra, Allâh'ın kullarını doğru yoldan saptırmayı kendine vazife edinmiş ve başarıya ulaşma uğruna her yolu deneyeceğini açıkça ilan etmiştir:
"Ey Adem oğulları!... Şeytan sakın sizi de aldatmasın. Çünkü o ve kabilesi, kendilerini göremeyeceğimiz cihetten sizi görürler. Şüphesiz ki Biz şeytanları iman etmeyenlere dost kıldı." (el-A'raf 7/27)

Şeytanın insanı idlal yolları her ne kadar çok ve çeşitli olsa da aslında o, insana cebren (zorla) bir şey yaptırma gücüne sahip değildir. Bu husus ayet-i kerimelerde şöyle ifade edilmiştir:
mendub.com "Nihayet hesapları görülüp işleri bitirilince şeytan onlara şöyle der: 'Şüphesiz Allâh size gerçek olanı vaad etti. Ben de size vaad ettim ama yalancı çıktım. Zaten benim size karşı bir gücüm de yoktu. Ben sizi sadece davet ettim,siz de hemen (ve hiç sonunu düşünmeden) bana uydunuz. O halde beni kınamayın, nefislerinizi kınayın..." (İbrahim 14/22)

mendub.com "Halbuki şeytanın onlar üzerinde hiçbir kuvveti yoktur. Ancak Biz ahirete iman edeni şüphe içinde olandan ayıralım diye (ona bu mühleti verdik)..." (es-Sebe, 34/21).

mendub.com Şüphesiz şeytanın hilesi zayıftır." (em-Nisa 4/76)

Arefe ve bayram mendub.com günleri (teşrik tekbirlerinin getirildiği 5 gün) dışında her zaman umre yapılabilir. Arefe günü sabahından bayramın 4. günü güneş batıncaya kadarki süre içinde ise umre yapmak tahrîmen mekruhtur. Çünkü bu günler hac menâsikinin yapıldığı günlerdir.

Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre hac yapmaya mendub.com niyetli olmayanlar teşrîk günleri dâhil yılın her gününde umre yapabilirler.

mendub.com "Ey gökleri ve yeri yaratan!

Dünyada da ahirette de beni yöneten, himaye eden sensin."


(Yûsuf, 12/101)

mendub.com İlmihalini öğrenmek her müslümana farz-ı ayındır. Ehl-i sünnet mezhebini ve itikadını ehlinden öğrenip itikad ettikten, inandıktan sonra, kötü huy ve ahlaklardan sakınacak, güzel ahlak ile ahlaklanacak kadar ilim sahibi olmak, erkek, kadın bütün mü'minlere farzdır.

Her müslüman, çoluk çocuğuna ve eşine ilmihalini öğretip, onları dine uymayan şeylerden korumalıdır. Emri altında bulunanlara da ilmihallerini öğretip, onları korumalıdır. Önce ehl-i sünnet itikadını, inancını, sonra amel bilgilerini, sonra ahlak ilmini, daha sonra da alış veriş vb. muamelet bilgilerini öğretmelidir. Bu bilgilere "İlmihal" denir. Bunları bilmek herkese farz-ı ayındır.

mendub.com Çocuklara daha küçükken ehl-i sünnet itikadını ve Kur'ân-ı kerim okumasını öğretmeli, sünnet ettirmeli ve geçimini te'min edeceği bir iş, bir san'at öğretmelidir. Bundan sonra çocuğun üzerine farz olan amellerin farzlarını ve vaciblerini yerine getirecek, haramlardan sakınacak kadar ilim öğretmesi farzdır. Mesela abdest, namaz, oruç, zengin ise zekat ve hac bilgilerinin öğretilmesi farzdır.

Bir san'atla uğraşıyorsa, mesleğinde harama düşmeyecek kadar ilim öğrenmesi farzdır. Alışveriş bilgilerini öğrenmek gibi. Çünkü bir kimse, bu bilgileri öğrenmeden alışveriş ve ticarete başlarsa, şüphesiz harama düşme tehlikesi vardır.

Eğer bir şey farz veya haram ise, onun ilmini öğrenmek farzdır. Eğer vacib veya kerahet-i tahrimiye ile mekruh ise onun ilmini öğrenmek vacibdir. Eğer sünnet veya kerahet-i tenzıhiye ile mekruh ise onun ilmini öğrenmek sünnettir. Müstehab ise onun ilmini öğrenmek sünnettir. Müstehab ise onun ilmi de müstehabdır. Mübah ise ilmini öğrenmek de mübah olur.

mendub.com İlmi ile amel eden alimlerin meclisinde bulunmalıdır. Ebu Hureyre (r.a.) buyurdu ki: "Bir saat ilim meclisinde bulunup, dinimde lazım olanları öğrenmek, bana Kadir Gecesi'ni ihya etmekten daha sevimlidir." 

Müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, Müslümanlığın gereklerini yerine getirmenin ön şartı durumundaki temel bilgilere ilmihâl denilmiştir. Her Müslümanın kendi durumuna göre bilmesi gereken temel dinî bilgilerin özlü bir şekilde ve belli bir mezhep geleneğine bağlı kalınarak yazılmış kitaplara da ilmihâl denmiştir.

İlmihâl kitaplarında ilmihâl bilgileri yanında, günlük hayata ilişkin tecrübe birikimi ve geleneği de ana hatlarıyla mevcuttur. Böylece dinî eğitim için başlangıç, dinî hayat açısından ortak payda değerndeki ilmihâl bilgileri, fertler için kaçınılmaz pratik bir ihtiyacı karşılaşmıştır.

İlmihal bilgilerinin içerisinde inanç, ahlâk ve ibadet esasları, helâl-haram yanı sıra peygamberler tarihi, Hz. Muhammed’in hayatı ve örnek ahlâkı ile aile hukuku, adâb-ı muaşeret kuralları, komşuluk ilişkileri gibi bölümler ile hemen herkesin günlük hayatta karşılaştığı meselelere ilişkin temel hükümler yer alır.

Evet, dünyada en ziyade hayret edilecek şey varsa,

o da inkârdır.

mendub.com Dinin şiddetle men ettiği şey,

fitne ve anarşidir.


Bedîuzzaman Said Nursî