Kur'ân-ı Kerim'de mendub.com Tevbe sûresi haricinde bütün sûrelerin başında geçen besmelede ve birçok ayeti kerimede Allâh acce ve celle'nin Rahmân ve Rahîm isimlerine rastlanılır. Her iki isim de merhamet etmek, acımak, affetmek ve bağışlamak anlamlarına gelen "r-h-m" kökünden türemiştir.

mendub.com "Rahmân" kelimesine; pek merhametli, çok merhamet sahibi anlamlarını vermek mümkün ise de Allâh'ın ismi olarak bu kelimeyi tam karşılayacak Türkçe bir sözcük yoktur. Allâh'ın ismi olarak bu kelimeyi tam karşılayacak Türkçe bir sözcük yoktur. Allâh'ın "rahmân" sıfatı, "rahîm" sıfatından daha kapsamlıdır. Yüce Allâh, "rahmân" sıfatının gereği olarak yarattığı bütün varlıklara merhamet eder. Bu konuda mü'min-kâfir ve itaatkâr-asi ayırımı yapmaz. "Rahmân", rahmetini hiçbir ayrım yapmadan bütün yaratılmışlara ulaştırandır. Bu rahmet hiçbir kayıt ve şarta bağlı değildir; mendub.com Rahmân isminin lütuflarına mazhar olmak için yaratılmış olmak yeterlidir. Allâh, dünyada insana emeğinin karşılığını verdiği gibi insanın emeği olmadan da bildiğimiz ve bilmediğimiz ğek çok nimet vermiştir. Bu, Allâh'ın Rahmân olmasının sonucudur. Er-Rahmân ismi celili Allâh'ın isimlerindendir.

İnsanların asıllara, kabilelere ayrılması,

neseplerin birbirine karışmaması;

her şahsın hüviyetinin bilinmesi içindir;

yoksa babalarla, dedelerle övünmek için değildir.



Mehmet Akif Ersoy

mendub.com Hastalar, akılları başlarında olduğu müddetçe dinî ibâdetlerini yerine getirmekle mükelleftirler. Bununla beraber dînimiz onlar hakkında birçok kolaylıklar da göstermiştir. Namaz hakkında aşağıda gelecek olan kolaylıklar bu cümleden sayılır:
Bir hasta tâkatına göre namaz kılmakla mükelleftir. Meselâ: Ayakta durmaya gücü yetmeyen veya ayakta durması halinde hastalığı artacağından korkulan kimse, namazlarını oturarak, oturmaktan da âciz ise, kudretine göre yan veya arkası üzeri yatarak îma ile kılar.

Müstakil olarak ayakta duramıyanlar; bir yere yaslanarak ayakta kalabilecekler ise bu şekilde yaparak namazını ayakta kılar. Az bir miktar ayakta durabilenler de iftitah tekbirini ayakta aldıktan sonra oturur, namazı o şekilde tamamlarlar. Oturarak kılınan namazda yaslanılmaz. Ancak hasta yaslanmadan duramıyorsa yaslanmak câiz olur.

Oturarak da namazlarını kılamayan kimseler, namazlarını nasıl kolaylarına gelirse öyle (yan yatarak yada sırtüstü yatarak) kılarlar. Dizleri mümkünse dikerler. Mümkün değilse kıbleye doğru uzatırlar. Rükû ve secdeler îma ile yapılır.
Îma: mendub.com Namazda rükû ve secdeye işaret olmak üzere başı eğmektir. Bu, ayakta yapılabileceği gibi, oturarak da yapılabilir.

Îma ile dahi namaz kılmaya muktedir olamayan hastalar namazı kaş göz işâreti ile kılmazlar. Te'hir ederler. Böyle hastalar üzerlerinden 5 vakitten fazla namaz geçerse kazâ ile de mükellef olmazlar. 5 vakitten az olursa kazâ etmek mecburiyetindedirler.

İnsanın doğumu ile başlayıp, ölümü ile son bulan dünya hayatında, biri Allâh'a, diğeri de mahlukata ait olmak üzere iki sorumluluğu vardır. Kişinin yaradanı ile olan rabıtası O'nun varlığını bilmek, birliğine itikat etmek, yüceliğini tefekkür etmek dili ile O'nu zikretmek, bütün mahlukatın maliki olduğunu düşünmek suretiyle bedeni, mali, hem mali hem bedeni olan ibadetleri yerine getirmektir. İnsanın diğer yaratıklarla olan muamele-lerinde ise, mahlukata şefkat ve merhamet etmesi, haksızlık yapmaması, herkesin hukukuna riayet etmesi ve her birinin hakkını yerli yerince vermesidir. Mahlukat içinde insana en yakın ve şefkate en layık olan anne ve babalarıdır. Çünkü Cenâb-ı Hakk, anne ve babaya hürmeti zat-ı uluhiyyetine ibadetle eş değerde tutarak şöyle buyurmuştur. mendub.com "Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana-babanıza iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti." (İsra/23)

Bizi hiç yoktan yaratıp sayısız nimetlere garkeden Rabbımıza ibadet nasıl bir görev ise, bizim sebebi vücudumuz olan ana ve bababımıza hürmet, saygı ve ihsanda bulunmak da Allâh'ın üzerimize yüklediği bir borçtur. Yüce Kitabımız Kur'ân-ı Kerim onlara nasıl davranmamız gerektiğini şöyle öğütler: mendub.com "Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine "of" bile deme; onları azarlama; ikisine de güzel söz söyle"

mendub.com "Onları esirgeyerek alçak gönüllülükle üzerlerine kanat ger ve: Rabbim! Küçükken onlar beni nasıl yetiştirmişlerse, şimdi de sen onlara (öyle) rahmet et! diyerek dua et." (İsra/24)

mendub.com "Eğer onlar seni, hakkında bilgin olmayan bir şeyi (körü körüne) bana ortak koşman için zorlarlarsa, onlara itaat etme. Onlarla dünyada iyi geçin. Bana yönelenlerin yoluna uy. Sonunda dönüşünüz ancak banadır. O zaman size, yapmış olduklarınızı haber veririm." (Lokman/15)

Dünyada en yüksek hakikat, baba ve annelerin evlatlarına karşı şefkatleridir. Ve en âli hukuk dahi, onların o şefkatlerine mukabil hürmet haklarıdır.

Çünkü onlar, hayatlarını, kemâl-i lezzetle evlâtlarının hayatı için feda edip sarf ediyorlar.

Öyleyse, insaniyeti sukut etmemiş ve canavara inkılâp etmemiş herbir veled, o muhterem, sadık ve fedakâr dostlara hâlisâne hürmet ve samimâne hizmet ve rızalarını tahsil ve kalblerini hoşnut etmektir. (Amca ve hala, peder hükmündedir; teyze ve dayı, ana hükmündedir.)

İşte, o mübarek ihtiyarların vücutlarını istiskal edip ölümlerini arzu etmek ne kadar vicdansızlık ve ne kadar alçaktır, bil, ayıl!

Evet, hayatını senin hayatına feda edenin zevâl-i hayatını arzu etmek ne kadar çirkin bir zulüm, bir vicdansızlık olduğunu anla! (Mektubat, Yirmi Birinci Mektup)

Bazı ibadet ve güzel davranışların, salih amellerin ömrü artıracağına dair hadisler (Süyûtî, el-Câmiu's-sağîr, II, 44) insanları hayırlı ve güzel işlere teşvik etmeyi amaçlamakta olup, genellikle şu anlamda yorumlanmışlardır:
a. mendub.com Ömrün artmasından maksat, elem ve kederden uzak, huzur ve mutluluk içinde, sağlıklı, güçlü ve kuvvetli yaşamaktır.

b. mendub.com Yüce Allâh, bu güzel amelleri yapan kimselerin iyilik yapacağını bildiği için ezelî planda onların ömrünü buna göre fazla belirlemiştir.

mendub.com "Ey Rabbim!

Ben, senden hakkında bilgi sahibi olmadığım bir şeyi istemekten yine sana sığınırım.

Eğer beni bağışlamaz ve esirgemezsen kaybedenlerden olurum!"


(Hûd, 11/47)

Er-Rahîm ismi celili mendub.com "Rahîm" ismi sûre başlarındaki besmelelerin dışında Kur'ân'da 114 defa geçer. Besmelede ve Fatiha sûresinin ikinci ayetinde er-Rahmân ismi ile birlikte geçer. "Rahîm" ismi "rahmân" ismine göre daha özeldir. Sadece iman edip salih ameller işleyenlere, muttakî ve muhsinlere yöneliktir. Mü'min olmayanlar, Allâh'ın dünyadaki nimetlerinden yararlanırlarsa da ahiretteki nimetlerinden mahrum kalırlar. İnsan kendisine verilen akıl ve irade sebebiyle kullukta daha ileri noktalara gidebilir. Kur'ân-ı Kerim'de sakındırılan hususlardan kendini koruyan, emredilen şeyleri hakkıyla yerine getirmeye çalışanlara Allâh'ın merhameti, yardımı Allâh'ın Rahîm olmasının sonucudur.

A'râf sûresi 156. ayeti kerimesinde geçen mendub.com "Rahmetim her şeyi kapsamıştır." ifadesini Allâh'ın rahmetinin dünyada her şeyi kuşattığı, ahirette ise sadece mü'minleri kapsayacağı şeklinde tefsir edenler olmuştur (Kur'ân Yolu Türkçe Meal ve tefsir, c. 2, s. 470).

Dil, mendub.com cismi küçük yırtıcı bir aslandır,

onu sağlam bağla.


Dünyadaki en sağır edici ses,

acı çeken mazlumun suskunluğudur.


Hz. Ali (r.a.)

Kur'ân'da mendub.com bizim Peygamberimizden önceki peygamberlerin namaz kılmakla emrolundukları değişik vesilelerle belirtilmektedir (Bakara, 2/83; Yûnus 10/87; Hûd 11/87; İbrâhim 14/37, 40; Meryem 19/30-31, 54-55; Tâhâ 20/14; Enbiyâ 21/72-73; Lokmân 31/17). Bundan anlaşıldığına göre namaz ibadeti sadece Muhammed ümmetine has olmayıp önceki dinlerde de bulunmaktaydı. Bu ayetlerde eski ümmetlerin namazlarında da kıyam, rükû ve secde gibi temel rükünlerin var olduğu bildirilmekle birlikte nasıl kılındığı tam olarak açıklanmamıştır.

Çağımız insanının, özellikle öğretim çağındaki gençlerin en büyük problemlerinden biri de hafıza zayıflığı... Yani günümüz insanı okuyup dinlediklerini aklında tutamayıp çok kısa bir sürede unutuyor. Oysa bir takım yaşlı insanlara, dedelerimize baktığımızda hafızalarının oldukça kuvvetli, zekalarının keskin olduğunu görüyoruz.

İşte bunlardan biri de İslamî ilimler alanında Osmanlı'nın son dönem şahsiyetlerinden Mahir İz Hocaefendi' (1895-1971)dir.

Bu değerli âlime bir gün:
"Hocam! Maşaallah çok keskin bir zekanız, muazzam bir hafızanız var. Elli, altmış sene evvelini dün gibi hatırlayıp söyleyebilirsonuz! Bunu nasıl başarıyorsunuz? Bunun sırrı nedir?" diye sorduklarında da Osmanlı'nın bu değerli münevveri göz terbiyesi ile alâkalı çok ilginç bir cevah veriyor.

mendub.com "Oğlum biz Osmanlı ilk mektebine gittik. Bize ilk gün yolda nası yürünür, bunun kaidesini öğrettiler. Göz, ayağın ucunda olacak yolda yürüken! Gözümüz hep ayağımızın ucundayı. Hep önümüze bakardık. Sizler boyuna etrafınıza bakıyorsunuz... Ona bak, şuna bak... Sizde hafıza olmaz. Günahı göz işlerse de belasını gönül çeker. Gözler bakar, gönül rahatsız olur ve hafıza zayıflar."