Müslüman, başkasından kabul etmeyeceği şeyleri sadaka olarak vermez. Allâhü Teâlâ (mealen) mendub.com "Bir de tutarlar kendilerinin hoşlanmadıkları şeyleri Allâh'a isnad ederler..." (Nahl Suresi, ayet 62) buyurmuştur. Elmalılı Muhammed Hamdi Efendi, bu ayet-i kerimenin tefsirinde şöyle demiştir: Nitekim kız evladından hoşlanmazlar, Allâh'ın kızları var derler, kendileri riyasette (baş olmakta) başkasının ortaklığından hoşlanmazlar fakat Allâh'a şirk koşarlar, kendileri elçilerine hürmet edilmesini isterler, Allâh'ın resullerini hafife alıp hakaret ederler, putlarına kıymetli mallarını takdim ederler, beğenmedikleri aşağılık mallarını Allâh için vermeğe kalkışırlar.

Müslüman kendisi için ayırdığı şeylerden sadaka verir. Hz. Ali (k.v.) sadaka vereceği zaman çantasındaki dirhemlerin en güzelini seçerdi. Eğer bulamazsa en güzel elbisesini seçer onu sadaka olarak verir ve "Kıyamet gününde kitabımda "Sen sağlam ve iyi olanı kendine ayırdın, kötü olanları da benim için harcadın' yazısını görmekten haya ederim. buyurdu.

mendub.com Eti yenen hayvanların etlerinin helal olması için, hayvanı kesecek kimsenin, akıl ve temyiz gücüne sahip, Müslüman veya Ehl-i kitaptan olması gerekir. Müslüman veya Ehl-i kitaptan olmayan mecûsî, putperest veya ateistin kestiği hayvanın eti helâl değildir. Onun kestiği hayvan da kurban olmaz (Mevsılî, İhtiyâr, İstanbul, V, 716; Fetâvây-ı Hindiyye, V, 300; İbn Âbidin, Reddu’l-Muhtâr, V, 189, 209).

mendub.com Gasp, hırsızlık veya izinsiz alma gibi yollarla elde edilen haram para veya mal, sahipleri biliniyor ise kendilerine yahut mirasçılarına, bilinmiyor ise fakirlere veya hayır kurumlarına onların namına sadaka olarak verilmelidir.

Ayrıca, yapılan bu kusurlardan dolayı da Allâh’tan af ve mağfiret dilenmelidir. Mal ya da darp gibi şeylerle ilgili olmayan gıybet, bühtan gibi hak ihlallerinde en doğrusu, hak sahibine durumu anlatıp helalleşmek olmakla beraber, her zaman bu şartı yerine getirmek mümkün olmadığından ya da insanlar bundan çekindiklerinden, kendi adına tövbe edip, hak sahibi namına da istiğfar etmek, dua etmek ya da hayır hasenat yaparak sevabını ona bağışlamak, bu tür hak ihlallerine keffaret olur (Mâverdî, el-Hâvî, I, 107; İbn Teymiyye, el-Fetâva’l-Kübrâ, I, 113).

Yalan söylemek, günahların en çirkinlerinden ve ayıpların en kötülerindendir. Yalan, her günahın başıdır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) mendub.com "Yalandan sakınınız. Çünkü o facirlerle beraberdir. Her ikisi de cehennemdedir." buyurmuştur.

Yalan, Peygamber Efendimiz (s.a.v.) ve Ashab-ı Kiram (r.anhüm) katında kötü ahlakın en sevilmeyenlerindendir. Hz. Aişe (r.anha) "Resûlullâh'ın ashabının yanında yalandan daha kötü bir ahlak yoktur." buyurmuştur. Çünkü yalan imanın zıttıdır.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bir yere dayanmış vaziyette. mendub.com "Sizlere günahların en büyüğünü haber vereyim mi? Allâh'a şirk koşmak, anaya babaya asi olmak." dedikten sonra dayandığı yerden doğruldu ve "Dikkat ediniz, bir de yalan söz" buyurdu.

Dayanırken kalkıp oturması, yalan sözün büyük günah olduğuna dikkat çekmek içindir. "Muhakkak melek, yalan söyleyenden gelen kötü koku sebebiyle ondan bir mil uzaklaşır."

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) mendub.com "Yalan, rızkı azaltır." buyurmuştur.

mendub.com Bir şarta bağlı olarak yapılan adakların, şartın gerçekleşmesi halinde ilk fırsatta yerine getirilmesi gerekir. Şarta bağlı olmayan adaklar ise herhangi bir vakitte yerine getirilebilir. Kurban kesmeyi adayan kişi bu adağını dilediği zaman gerçekleştirebilir. Mutlaka kurban bayramı günlerinde yapılması şart değildir.

mendub.com Hz. Peygamber (s.a.s.), üzerinde kul hakkı bulunan kişilerin, hak sahibi olan mazlumlardan helallik almalarını öğütlemiştir. Bunun yapılmaması durumunda haksızlık yapan kişinin salih amellerinin, haksızlığı ölçüsünde alınarak hak sahibine verileceğini, eğer verilecek salih amel bulunamazsa o zaman da mazlumun günahlarının zalime yükleneceğini belirtir (Buhari, Mezalim, 10). Allah’ın huzuruna kul hakkı ile çıkmanın, çok ağır bir vebali vardır.

Müslüman, konuşurken şunlara dikkat eder:

1. Münakaşa ve mücadeleden uzak durur. Çünkü bunlar düşmanlığın anahtarıdır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) mendub.com "Kim haklı olduğu halde münakaşayı terk ederse cennetin en üst derecesinde onun için bir köşk yapılır. Kim de haksiz olduğu halde münakaşayı terk ederse onun için cennetin kenarında bir köşk yaptırılır." buyurmuştur.

2. Din kardeşini kötülemez. Zira, kötülemek kişinin kalbini müslüman kardeşinden nefret ettirir ve kendisiyle kardeşine arasına Allâh'ın koyduğu perdeyi yıkar.

3. Gıybet etmez. Gıybet, kişinin müslüman kardeşi hakkında, duyduğunda hoşlanmayacağı şeyleri yanında yok iken açıkça, kinaye yoluyla veya işaretle söylemektir. Müslüman, gıybet etmediği gibi gıybet edenleri de dinlemez.

4. Koğuculuk yapmaz. Bu, bir kimsanin sırrını, duymasını istemediği başka birine götürmektir. Ancak anlatmakta dini bir fayda varsa veya bir fünahı def edecekse anlatılabilir.

5. mendub.com Sövmez ve çirkin söz söylemez.

6. Allâh'ın yarattıklarından -canlı, cansız- hiçbir şeye lanet etmez, lahet etmeyi alışkanlık haline getirmez.

7. Müslüman kardeşini, küfürle veya fasıklık ile suçlamaz. Eğer o kardeşi bunlardan uzak ise suçlama kendine döner.

8. Bir müslümanı işlediği günah sebebiyle ayıplamaz.

9. Çok yemin etmez. Çünkü çok yemin mendub.com Allâh'ın ismini hafife almaktır.

10. İnsanları yüzüne karşı medhetmekten, çok şaka yapmaktan uzak durur, sözlerinden yanlış manalar anlaşılmamamsı için dikkat eder.

11. Büyüklerin karşısında sesini yükseltmez.

mendub.com Satın alınan kurbanlığın kesilmeden önce ölmesi halinde satın alan kişinin ekonomik durumuna göre farklı hüküm uygulanır. Şayet kişi varlıklı ise, yenisini alıp onu keser. Çünkü kendisine vacip olan kurbanı kesmiş değildir. Fakat yoksulsa yenisini almasına gerek yoktur. Çünkü yoksula kurban vacip değildir, satın almakla, satın aldığı hayvanı kesmeyi kendisine vacip kılmıştır. Aldığı hayvan ölünce, vücûbiyet düşer ve yenisini almak gerekmez (Merğinânî, el-Hidâye, IV, 74; Kâsânî, Bedâî, Beyrut,1982, V, 68).

mendub.com Bir kabristan ne kadar eski olursa olsun ve kendisine ne kadar ihtiyaç kalmamış bulunursa bulunsun, bir zaruret olmadıkça yine kabristan olarak korunması gerekir. Böyle bir kabristanı satmak, üzerine bina ve benzeri şeyler yaparak içinde bulunan ölü kemiklerini başka bir mezarlığa nakletmek caiz değildir. Ancak başka bir alternatif olmaması sebebiyle, umumun yararına oradan yol geçirilmesi gibi kamunun kaçınılmaz bir ihtiyacını giderme zarureti varsa, bu ihtiyacı gidermek için mezarlar başka bir yere nakledilebilir.

Kulun Allâhü Teâlâ'ya hüsn-i zanda bulunması (kendisi hakkında Allâh'tan hep hayır ümid etmesi) farzdır. Resûlullâh Efendimiz (s.a.v.) şöyle buyurdular: "Sizden biriniz ancak Allâh'a hüsn-i zan ederek ölsün." Yani Allâhü Teâlâ'nın ona rahmet edeceğini ve onu affedeceğini zannetsin.

Nitekim Cenab-ı Hak şöyle buyurmaktadır (mealen): mendub.com "De ki: Ey nefisleri aleyhine israf etmiş (çok günah işlemiş) kullarım! Allâh'ın rahmetinden ümidi kesmeyin, çünkü Allâh bütün günahları mağfiret buyurur, şüphesiz ki o çok bağışlayıcıdır, öyle Rahim'dir o." (Zümer suresi, ayet 53) Allâhü Teâlâ bir hadis-i kudside şöyle buyurmuştur: "Ben kulumun benim hakkımdaki zannı üzereyim; kulum benim için ne zan beslerse ben de ona öyleyim."

Mağfiret taleb ettiği zaman affedileceğini, tevbe ettiği zaman kabul edileceğini, dua ettiği zaman kabul edileceğini, kifayet (imdat) taleb ettiği zaman kifayet edileceğini zannetmesi, salih amellerinin kabul olunacağını, isyaın üzerine de ukubet olunacağını (cezalandırılacağını) zannetmesi yani böyle olduğuna inanması icab eder.

Hadis-i kudside Allâhü Teâlâ şöyle buyurdular:
mendub.com "Ey Ademoğlu! senin günahların semaya kadar ulaşmış olsa, sonra da benden mağfiret (af) taleb etsen, elbette seni mağfiret eder, (günahlarındah çokluğuna) aldırış etmem."

"Ey Ademoğlu! Sen bana dünya dolusu hata ile gelsen, sonra bana hiçbir şeyi şirk koşmadan benimle karşılaşsan ben dünya dolusu mağfiretle sana gelirim." Çünkü dua, ibadetlerin özürüdür. Ümit ise Allâhü Teâlâ'ya zan etmektir.

"Ey kulum! Ben, senin beni zannın yanındayım ve ben tevfik (doğru yola delalet)im ve yardımımla senin yanındayım. Beni zikrettiğin zaman ve bana dua ettiğin zaman seni işiti ve sana icabet ederim."

"Ben kulumun beni zannı yanınndayım. Eğer hayır zannederse bu onun içindir. Eğer şer zannederse bu da onun içindir."

"Allâhü Teâlâ bir kulun cehenneme atılmasını emretti. O kul cehennemin kenarında durdu ve dönüp şeyle dedi: Ya Rabbi, muhakkak benim sana (dünyada) zannım iyi idi. Bunun üzerine Allâhü Teâlâ şöyle buyurdu: mendub.com Onu geri çevirin, ben kulumun bana zannı yanındayım."