İmâm-ı Şa’rânî Hazretleri, Kadir Gecesi’nin kaçıncı gece olduğunu, mendub.com Ramazân-ı Şerîf’in giriş günlerine göre şöyle tesbit etmiştir:
Pazar günü girerse, 28’i 29’a bağlayan gece.

Pazartesi günü girerse, 20’yi 21’e bağlayan gece.

Salı günü girerse, 26’yı 27’ye bağlayan gece.

Çarşamba günü girerse, 18’i 19’a bağlayan gece.

Perşembe günü girerse, 24’ü 25’e bağlayan gece.

Cuma günü girerse, 16’yı 17’ye bağlayan gece.

Cumartesi günü girerse, 22’yi 23’e bağlayan gece.

İmâm-ı Şa’rânî Hazretleri 30 sene Kadir Gecesi’yle bu usûle göre müşerref olmuşlardır.

Birçok evliya bu usûlle Kadir Gecesi’ni bulmuşlardır.

Kadir Gecesi’nin bu ay içerisinde hangi gece olduğunun gizlenmesi, mü’minlerin her geceyi Kadir Gecesi bilip, her gece çokça ibâdet etmeleri içindir.

Kadir Gecesi’nde hava berrâk ve güzel olur. O gece her şey mendub.com Allâh’a secde eder. Denizlerin suyu bir an için tatlılaşır. Mü’minler afv-ı ilâhî ve mağfiret-i sübhânîye mazhar olurlar. (Duâ ve İbâdetler, Fazîlet Neşriyat)

Netîce olarak Ramazân-ı Şerîf hangi gün girerse girsin, bu hesaba göre Kadir Gecesi, cumartesiyi pazara bağlayan geceye isabet etmektedir. Ramazân-ı Şerîf’in ikinci yarısında iki adet cumartesi gününden 17, 19 gibi tek sayılı gece Kadir Gecesi’dir.

Bir Müslüman zekâtını; mendub.com

Kendi babası yahut baba ve ana taraflarından büyük babaları,

Anası yahut ana ve baba taraflarından büyük anaları,

Kendinin evlâdı ve evlâdının evlâdına veremez.

Diğer akrabasına vermek caizdir. Belki akrabasında muhtaç kimse varsa onlara vermek daha iyidir.

Akrabasından önce kardeşleri, sonra onların evlâtları, sonra amca ve halaları, sonra dayı ve teyzeleri, sonra diğer akrabası, sonra komşuları, sonra mahallesi ve sonra beldesi fakirlerine vermesi daha faziletlidir.

Karı kocadan birisi zengin diğeri fakir olursa zengin olan fakir olana zekâtlarını vermeleri caiz değildir.

Bir kimse bir fakirden alacağını ona zekât olarak vermek isterse şöyle yapmalıdır:

Fakire malının zekâtından o kadar miktar verip o fakir aldıktan sonra borcu için geri verir. Yoksa, böyle etmeyip, senin şu kadar borcunu zekâtım için sana verdim deyip o borçlu fakir de “Kabul ettim” demekle malının zekâtını ödemiş olmaz.

mendub.com Zekâtın ve fıtır sadakasının geçerlilik şartlarından biri de temliktir. Temlik, bir malı, mal edinmeye ehil bir kişinin mülküne geçirmektir. Cami, okul, köprü, yol vb. yerlere temlik söz konusu olmadığından, buralara zekât ve fıtır sadakası sarf edilemez.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) buyurdular ki:
mendub.com "Allâh katında günlerin en muazzamı Kurban Bayramı günüdür."

mendub.com "Kurban kesiniz ve ona iyi muamele ediniz. Çünkü bir kimse kurbanını alır, onunla kıbleye dönerse, kıyamet gününde o kurbanın kanı ve tüyü onu koruyan iki kale olur. Muhakkak surette kurbanın kanı Hz. Allâh'ın muhafazasında toprağa düşer. Azıcık bin infak (Allâh rızası için harcama) sebebiyle çok mükafata nail olursunuz."

mendub.com "Kim Kurban Bayramı günüde kesmek için kurbanına yaklaşırsa Allâhü Teâlâ'nın rahmeti de cennette ona yaklaşır, kurbanını kestiği zaman kanından akan ilk damla ile birlikte onu mağfiret eder, Allâhü Teâlâ o kurbanı kıyamet gününde mahşere kadar onun için binek kılar, derisi ve her kılı adedince ona sevap ihsan eder."

Gücü yeten kimsenin şefaate nail olmak niyetiyle Allâh rızası için Peygamber Efendimiz (s.a.v.) büyük boynuzlu çok güzel iki koçun birisin yere yatırıp besmele çekti ve tekbir getirerek "Allâh'ım! Bu Muhammed'den ve Ehl-i Beyti'mtendir." deyip kesti.

Sonra ikncisini keserken "Allâh'ım! Bu da Muhammed ve ümmetindendir." dedi.

Aliyyü'l-Murteza (k.v.) Hazretleri biri kendisi içini, biri Resûl-i Ekrem (s.a.v.) için olmak üzere iki koç kurban ederler ve 'Resûlullâh Efendimiz (s.a.v.), zat-ı şerifleri için kurban kesmeyi bana vasiyet buyurdular.' derdi.

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) buyurdular ki:

mendub.com Her derdin devâsı vardır. Muhakkak günahların devâsı da istiğfârdır.

mendub.com "Bütün âdemoğlu için iki sahife vardır. Sahifenin birine gündüz işlediği ameller yazılır. Diğerine de gece işlediği ameller yazılır. Sonra bu iki sahife dürülür. Eğer onlarda, -bir günah için de olsa- istiğfâr varsa nur saçarlar. İstiğfâr yoksa, karanlık ve simsiyah bir şekilde dürülürler."

mendub.com "Her gün, iki defâ, yâni sabah ve akşam istiğfâr getirmeyen kimse kendine zulmetmiştir."

mendub.com "Israrla beraber küçük günah kalmaz (büyük olur), istiğfârla da büyük günah kalmaz (af olunur)."

İstiğfâr, üzüntülerden kurtulmak için bir çıkış yoludur.

Hz. Huzeyfe (r.a.) buyurdu ki: "Âileme karşı dilimde kötü sözler olurdu. Ben bunu Resûlullâh'a sordum. Bana, 'Ey Huzeyfe, istiğfârla aran nasıl? Ben Allâh'a, günde yüz defa istiğfar ederim. Ümmetimin hayırlıları, iyilik yaptıkları zaman sevinirler, kötülük yaptıkları zaman da istiğfâr ederler.' buyurdu."

İstiğfâr; malı, hattâ evlâdı da çoğaltır buyurulmuştur.

Bir adam, Hasan-ı Basrî'ye (r.h.) gelip kıtlıktan şikâyet etti. 'Allâh'a istiğfâr et.' dedi. Başka birisi gelip fakirlikten şikâyet etti, başka biri, neslinin az olmasından, bir başkası da toprağının verimsizliğinden şikâyette bulundu. Bunların hepsine Allâh'aistiğfâr etmelerini emretti. Bunun üzerine Rabî' bin Sabîh, 'Sana adamlar geldi. Hwpsi farklı şeylerden şikâyet ettiler ve senden yardım istediler. Sen de hepsine aynı şeyi söyledin.' deyince, Hasan-ı Basr'ı (r.h.) cevap olarak "Gelin dedim: Rabbinizin mağfiretini isteyin, çünkü O, mağfireti çok bir Gaffâr'dır. Bol hayır ile üzerinize semâyı (yağmuru) salsın ve size mallar ve oğullarla imdât eylesin ve sizin için cennetler yapsın, sizin için ırmaklar yapsın." meâlindeki (Nuh sûresi, 10-12.) âyet-i kerîmeleri okudu.

Sadaka ve zekâtı nemalandıran, yani sadaka ve zekâtı iyilikte kullanan kimseleri seçmeli, onları gözetmelidir.

Dünyadan yüz çevirip yalnız âhiret için çalışan muttaki; Allâh’tan korkan fakirleri seçmelidir.

Nitekim Peygamber Efendimiz (s.a.v.) buyurdular: mendub.com “Yalnız müttakilerin (Allâh’tan korkanların) yemeğini ye. Senin yemeğini de yalnız müttakiler; Allâh’tan korkanlar yesin.”

Çünkü onlara yapılan yardım, onların takvalarını artırmağa hizmet eder. Bu sâyede yardımda bulunan da ecir kazanır. Yine Peygamber Efendimiz (s.a.v.) hadîs-i şerîflerinde şöyle buyurmuştur:
mendub.com “Yemeğinizi müttakilere; Allâh’tan korkanlara yedirin. Sadakalarınızı da mü'minlere verin.”

mendub.com “Yemeğin ile Allah için sevdiğin kimseye ziyafet ver.”

Bilhassa ilim sahibi olan fakirleri seçmelidir. Çünkü bunlara vermek ilimde kendilerine yardım etmektir. Allah rızasını kazanmak niyeti ile ilim tahsili en büyük ibadettir. İbn-i Mübarek sadakalarını bilhassa âlimlerin fakirlerine verirdi. Kendisine niçin böyle yaptığı sorulduğunda buyurdular ki:
– mendub.com “Ben, Peygamberlikten sonra ilimden daha üstün bir rütbe olduğunu zannetmiyorum.

Âlimlerden biri bir ihtiyaçla karşılaşınca onun ile meşgul olur da okuyamaz. Onun ihtiyacını temin edip okumasını sağlamak daha makbuldür.”

Haramlardan kaçınmak iki kısımdır: Birisi Allâhü Teâlâ'nın hakları ile alakalı olan, diğeri de kulların hakları ile alakalı olanlar.

Kulların hakları ile alakalı olan haramlara riayet etmek, diğerine riayet etmekten daha mühemder. Zira Allâhü Teâlâ, mutlak olarak zengindir ve rahmet edenlerin en merhametlisidir. Kullar ise fakir, muhtaç ve cimridirler.
Resûlullâh Efendimiz (s.a.v.) buyurdular ki:
mendub.com "Her kim din kardeşinin ırzına veya herhangibir şeyine zulmederse, dinar ve dirhemin (altın ve gümüş paranın) bulunmayacağı günden önce helalleşmeye çalışsın. Zira (o günde) kendisinin salih ameli varsa, zulmü kadar ondan alınır, hak sahibine verilir. Şayet, salih amelleri yoksa hak bahibinin günahlarından alınıp kendisine yüklenir."

Diğer bir hadis-i şerifte Resûlullâh (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Müfliis kimdir, bilir misiniz?" Ashab-ı Kiram "Bizde müflis, parası pulu olmayan kimsedir." derler.
Bunun üzerine Resûlullâh (s.a.v.):

mendub.com "Şüphesiz benim ümmetimden iflas etmiş olan o kimsedir ki, kıyamet gününde namaz, oruç, zekat (gibi bir çok ibadetler)le gelir. O, falana sövmüş, falan kimseye iftira atmış, falanın malını yemiş, falanın kanını dökmüş, falana vurmuş olarak gelir. Sonra onun sevapları bu kimselere verilir. Eğer üzerindeki haklar ödenmeden önce iyilikleri tükenirse, onların günahları alınır ve kendi üzerine atılır. Sonra da cehenneme atılır."
(Sadaka Resûlullâh sallallahü aleyhi ve ala alihi ve sellem) (Mektubat-ı Şerifa, 1/76)

Eti yenebilen hayvanları boğazından kesmek suretiyle hayvanın eti, necis (temiz olmayan) kanından temizlenmiş olur.

"Bismillâhi Allâhü Ekber" diyerek kesilince etinin yenilmesi helal olur. Besmele çekmeden kesenlere de benzemekten kurtulmuş oluuz.

mendub.com Kurban kesmekte Allâh'ın kullarına ziyafet vardır. Etin üçte birini dostlara, üçte birini fakirlere vermek, kalanını da evde çoluk çocuğa yedirmek müstehabdır.

Kurban kesmek Allâh yolunda bir fedakarlıktır. Allâhü Teâlâ'nın verdiği nimetlere bir şükürdür. Ayrıca sevaba ve Allâh'a yakınlığa vesiledir, belalara karşı da bir siperdir.

İnsanlar her gün dünyanın her tarafında yüz binlerce hayvan kesiyorlar. Fakat bunlardan yalnız maddi hayi yeterli olanlar istifade edebiliyor. Kurban Bayramındaki etlerden ve derilerden fakirler de istifade etmektedir. Şahsın menfaati yerine de cemiyet menfaati konuluyor. Kurban kesmek İslam'ın pek insani ve ictimai büyük bir fedakarlığıdır.

mendub.com Kurban kesmekle kesilen hayvan sayısı çok artmış olmaz. Çünkü kurbanda kasapların kestiği hayvan sayısı azalır. Kendi zevkleri için her gün binlerce hayvanın kesilmesini çok görmeyenlerin senede bir kere Allâh için ve insanların da yararına kurban kesilmesini çok görmeleri insaflı bir tavır değildir.

Velhasıl kurbanın meşruiyeti dini, ahlaki, ictimai birtakım hikmetlere ve maslahatlara müsteniddir. Bunu takdir etmeyecek bir akıl sahibi tasavvur olunamaz.

İslâm dininde, ölümü hatırlamak, ahiret hayatını düşünmek, kabirde yatanlardan ibret almak, ölen kişinin günahlarının affı için Allah'a dua etmek üzere kabir ziyaretinde bulunmak dinimizin tavsiye ettiği hususlardır. Sevgili Peygamberimiz; mendub.com "Kabirleri ziyaret ediniz. Çünkü kabirleri ziyaret sizlere ahireti hatırlatır." buyurarak, bu davranışın ziyaretçi açısından yararına dikkat çekmiştir (İbn Mace, "Cenaiz", 47).

Dinimiz kabir ziyaretiyle ilgili bazı düzenlemeler getirmiştir. Kabir ziyaretine, yüzünü mezara dönüp selam vererek başlanmalıdır (Müslim, "Cenaiz", 104). Kabire karşı namaz kılınmamalı, kabirin üzerinde oturulmamalı ve mezarlar çiğnenmemelidir (Müslim, "Cenaiz", 33). Kabir ziyaretinden edep dışı ve boş söz söylemekten, kibirli davranışlardan sakınmak gerekir (Tirmizî, "Cenaiz", 46).

Bunun yanında kabirler Kabe gibi tavaf edilmemeli; ölülerden yardım istenmemeli, bunun için mezar taşlarına bez, mendil vb. şeyler bağlanmamalıdır. Zira bunun kişiye faydası olmaz. Öte yandan bazı kabir ve türbelerin hastalıklara şifalı geldiklerine inanmak ve bunların taş, toprak ve ağaçlarını kutsal saymak İslâm'ın tevhid inancı ile bağdaşmaz.

mendub.com Günahlardan temizlenmek, Hak Teâlâ'ya manevi yakınlık, fakirlerin ihtiyaçlarını azaltmaya çalışmakla onların kalblerini, muhabbetlerini celb eylemektir. Mal ve servetin bereketini temine muvaffak olmak, kalbi cimrilikten, dünyaya düşkünlükten uzak kılmaktır. Bunun neticesinde de insan, cömertlik ile, muhabbet-i ilahiye ile, yaratılmışlara şefkatli ve merhametli olur. Zekât, nimatin bir şükranesidir. Şükür ise nimetin artmasına vesiledir. Nitekim bir ayet-i kerimede mealen: mendub.com 'Eğer şükrederseniz elbette size (nimetimi) artırırım.' (İbrahim suresi, ayet 7) buyurulmuştur.